Provincie Utrecht

Tijdens de Statenbehandeling van de Voorjaarsnota 2011 diende de SP-fractie een alternatief besparingsvoorstel in, waarmee 10,5 miljoen wordt bezuinigd op de uitgaven van Provinciale Staten. In het plan van de SP wordt niet gekort op cultuur, zorg, monumenten en milieu. Dit in tegenstelling tot de botte bijl die VVD-CDA-GroenLinks en D66 willen hanteren.

SP-fractievoozitter Anne-Marie Mineur: “Met een geldpakhuis zoals de Provincie heeft, is zwaar bezuinigen een keuze, geen noodzaak. Deze liberale coalitie geeft nog een extra slinger aan de rechtsdraaiende gehaktmolen uit Den Haag. Met onze keuze voor sociaal beleid realiseren we een flinke besparing, maar is er ook ruimte voor andere afwegingen dan alleen de economie. En dat is broodnodig in deze tijd.”

Het verschil van 7,6 miljoen met de collegevoorstellen dekt de SP door het overvloedige weerstandsvermogen van de Provincie aan te spreken. Dat is nu vier keer zo hoog als nodig.

Hieronder volgt het betoog dat Anne-Marie Mineur vandaag heeft gehouden tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota:

Voorzitter,
Dit college gedraagt zich als een stel reuzenkinderen, die mensen als speelgoed zien. “Vandaag”, zegt het ene reuzenkind tegen het andere, “vandaag spelen we dat de mensen het allemaal zonder de provincie kunnen. Ze krijgen geen geld meer voor cultuur, ze moeten zelf maar huizen bouwen als ze willen wonen, en we gooien nou eens alle bossen eruit, zodat we boerderijen kunnen neerzet¬ten.” En dan schuiven die reuzenkinderen met één grote veeg alle mensjes, huisjes, boompjes aan de kant zodat ze opnieuw kunnen beginnen.
Dit is onverantwoordelijk gedrag. Zo kun je niet met elkaar omgaan.
Dit college beseft niet hoeveel ze kapot gaan maken onder het mom van liberalisme. Dat wordt een kaalslag. Op eigen houtje heeft het college besloten dat er in één klap overgeschakeld moet worden naar hun nieuwe ideologie. In die ideologie houdt de provincie zich alleen nog maar bezig met vijf kerntaken die de coalitiepartijen onderling hebben afgesproken. Al het andere wordt zonder pardon overboord gegooid.

Cultuur “We realiseren ons dat niet elke taak ineens kan worden beëindigd”, schrijft het college vroom in zijn coalitieakkoord. “Een zorgvuldige transitie is noodzakelijk.” Realiseert u zich dat werkelijk? Hoe zorgvuldig is het om met één pennestreek van de ene dag op de andere twee miljoen te schrap¬pen voor de kunst in onze provincie? Waar is die zorgvuldige transitie dan? Hoe moeten deze organisaties dat zo een-twee-drie opvangen? “In principe hadden partijen natuurlijk kunnen voelen aan¬komen, gezien de economische tijden en het nieuwe coalitieakkoord, dat er bezuinigingen op stapel stonden”, zei D66-fractievoorzitter Jacqueline Versteeg tegen RTV Utrecht. Ze noemt het “fout verwachtingsmanagement van instellingen zelf als ze denken dat ze zonder enige korting de komende jaren gewoon door kunnen blijven gaan.” Maar in het verkiezingsprogramma van D66 staat dat de provincie wél door moet gaan met het ondersteunen van cultuureducatie en jeugdtheater, “omdat dat voorzieningen zijn die duidelijk bovenlokaal zijn”.
• Waarom schrapt dit college dan €13.000 voor Jeugdtheaterhuis De Berenkuil?
• In Jeugdtheaterhuis De Berenkuil huist Yo! Opera Festival. Zij moeten ruim €12.500 inleveren.
• Theater¬groep DOX, dans en theater met en over jongeren, verliest ruim €31.000.
• Het Lab, theater en dans voor jong publiek, verliest €46.000.
• Jeugd- en Muziektheater Het Filiaal verliest bijna €100.000.
Samen verliezen de organisaties van Jeugdtheaterhuis De Berenkuil ruim €200.000. De kans is groot dat De Berenkuil dat niet overleeft.
Een ander aansprekend voorbeeld is de Holland Opera, voorheen Xynix. Er is 3,8 miljoen geïnvesteerd in de restauratie van locatie, de Veerensmederij in Amersfoort, en het project doet geweldige dingen om opera bekend te maken bij een breed publiek. In oktober vorig jaar geopend door prinses Màxima, het eerste jeugdoperahuis van Europa. Kan dat allemaal wel weg, mevrouw Versteeg? Is dat de bedoeling van het liberalisme?
GroenLinks zal hier ook wel blij mee zijn. “Utrecht wil graag in 2018 culturele hoofd¬stad van Europa worden”, schrijft GroenLinks in zijn verkiezingsprogramma. Citaat: “Dat betekent een stedelijk en provinciaal programma waarmee de culturele infrastructuur wordt versterkt.” Einde citaat. Is dit een versterking van de culturele infrastructuur, mijnheer Nugteren? Twee miljoen bezuinigen op kunsten, bijna €700.000 bezuinigen op cultuurparticipatie? Leuke ambitie, culturele hoofdstad worden. Alleen het plan al zal vast enorm veel bedrijven uit India en China aantrekken. Nee, zo kan je die €2,7 miljoen veel beter investeren, dat is een gegarandeerd succes. ... Maar als u alle cultuur weg¬be¬zui¬nigt uit onze provincie, waar is Utrecht dan nog hoofdstad van? Culturele hoofdstad? Culturele spookstad, zult u bedoelen.

Cultuur-historisch erfgoed
En dan de zorg voor ons cultuur-historisch erfgoed, voorzitter. Nota bene één van de kerntaken die de provincie nog wél wil uitvoeren. Toch gaat ook daar fors de bezem doorheen. Erfgoedbewakers zoals de Utrechtse Molens, Kasteel Amerongen, Erfgoed Slot Zuilen, de Monumentenwacht, leveren in totaal ruim drie ton in — 15% van het totale budget.
Zo’n zelfde verhaal kan ik houden over Het Utrechts Landschap, het Landschap Erf¬goed Utrecht, IVN, NMU, Faunabeheer. Zij voeren samen ook een kerntaak uit: natuur en landschap. En ook hier moet drie miljoen vanaf. Werk dat niet uitgevoerd kan worden, doelen die niet gehaald kunnen worden, mensen die naar huis gestuurd worden die belangrijke dingen hadden kunnen doen voor iedereen in deze provincie.
En waarom? Waarom óók stevig bezuinigen op taken die je wél tot je kerntaken rekent? Als je blijkbaar vindt dat je rustig kunt snoeien op taken die niet je kerntaken zijn, dan houd je toch geld over? Waarom dan ook nog de kaasschaaf over de rest? Ja, die 15% is ons opgelegd door het Rijk, hoorde ik gedeputeerde Van Lunteren zeggen, “we kunnen niet anders, anders moeten we het op een andere manier regelen”. Ik stel voor dat u het op een andere manier regelt.

WoningbouwVoorzitter, dit is tekentafelbeleid. Dit zijn doelstellingen die niet ontstaan zijn in de samenleving, maar in de hoofden van beleidsmakers. Reuzenkinderen die samen zitten te spelen met de modeltreintjes van oom Roel. Het enige wat hen duidelijk voor ogen staat, is dat motto uit het coalitieakkoord: “Bij al ons han¬de¬len, betrekken wij de effecten op de regionale economie.” Want, zo is uw redenering, “een sterke economie stelt mensen in staat voor zichzelf en elkaar te zorgen.” Oh, in theorie misschien wel. Dagobert Duck had een pakhuis vol geld waarmee hij gemakkelijk voor heel Duckstad had kunnen zorgen. Hij deed het alleen niet.
Heeft het college enige garantie dat dat zorgen in onze provincie wél gaat gebeuren? Heeft het college een plan B als blijkt dat het toch allemaal niet vanzelf gaat? Als blijkt dat onze bossen niet meer toegankelijk zijn omdat er geen geld is om dode bomen weg te halen? Of als blijkt dat onze monumenten instorten omdat er niemand meer is die controleert of de particuliere eigenaars het onderhoud wel serieus nemen? Of als blijkt dat het culturele klimaat verstikt als je de zuurstofkraan dichtdraait? Kan dat de collegepartijen wat schelen, of gooien we een kwartje op en we zien wel waar het schipt strandt?
Bij woningbouw is het geen vraag meer of de provincie een Plan B heeft. De woningnood in onze provincie is al jaren hoog, de woningmarkt loopt meer en meer vast en voorlopig is er geen zicht op dat de bevolking gaat krimpen. Toch is huisvesting geen taak meer van de provincie. Toen CDA en VVD drie jaar geleden verder gingen zonder de PvdA, ging ook het verantwoordelijkheidbesef overboord voor de woningbehoefte van onze inwoners. Ik ken de verhalen van de mensen die gek worden op het flatje waar ze met twee ADHD-kleuters wonen. En de verhalen van hun onderburen.

En tot slot moeten ze aanvaarden dat hun woning ook nog niet energiezuinig wordt, omdat dit college geen zin heeft om zich sterk te maken voor energiezuiniger corporatiewoningen. Bij een beetje weerstand houdt gedeputeerde De Vries het voor gezien. Trekken aan een dood paard noemt hij dat. Maar wie heeft dat paard laten doodgaan en wie laat duizenden sociale huurders zonder energiezuinige woning aan hun lot over?

Natuur
Voorzitter, en zoals de VVD last heeft van de bezuingingen van de VVD, zo heeft het CDA last van de bezuinigingen van het CDA. CDA-gedeputeerde Krol probeert CDA-staatssecretaris Bleker te bewegen om in te stemmen met het Akkoord van Utrecht. “Tja, wij zouden best anders willen”, zegt het college, “maar ja – Bleker.” Wij noemen dat Calimero-gedrag, de provincie bulkt van het geld. Goed, de 350 miljoen van Eneco zijn inmiddels door de kieren weggeglipt, maar als we eens wat zorgvuldiger met ons gemeenschapsgeld zouden omgaan, dan konden we onze natuur veel beter dienen.
Misschien moeten we toch nog eens nadenken over dat nieuwe Provinciehuis. Deze week worden de cijfers bekend. Slim hoor, om dat net voor de zomer te doen, dat scheelt weer in de publiciteit. Blijkbaar kon dat er niet meer bij, na dat debâcle van 77 miljoen waar de Randstedelijke Reken¬kamer mee kwam. Wij verwachten dat zal blijken dat het hele plan, aankoop plus verbouwing, op een paar honderd miljoen uit zal komen. Dat is veel te veel geld voor een veel te groot pand. Ik weet niet of het hele grote ego’s zijn die erin moeten, of dat mijn vergelijking met de reuzenkinderen u wel aanspreekt, maar met het clubje mensen dat we overhouden als u klaar bent met bezuinigen, passen we net zo gemakkelijk in het fietsenhok. Wat ons betreft blazen we het plan af, en gaan we terug naar Paushuize. Dat geld kunnen we veel nuttiger besteden.

Amendement
Voorzitter, de SP deelt niet de uitgangspunten van deze coalitie. Wij zien geen enkel plan van aanpak anders dan dat de provincie kunst, cultuur en cultuurhistorisch erfgoed als een hete aardappel uit de handen laat vallen. Dit is niet ons coalitieakkoord, en dit is dus ook niet onze Voorjaarsnota. Wat ons daarbij stoort, is het feit dat het college vraagt om een carte blanche. De gedeputeerde heeft vanochtend erkend dat het college Provinciale Staten niet voldoende heeft geïnformeerd. En nu vraagt het college opnieuw om een vrijbrief. Dat is onaccepta¬bel.
Wij hopen Provinciale Staten ervan te overtuigen om niet akkoord te gaan met dit voorstel. Wij hebben daarom ook een aantal amendementen waarin wij pleiten voor behoud van respectievelijke cultuur, natuur, cultuur-historie en zorg, en tegen bezuinigen op die gebieden van 7,6 miljoen. Wij bezuinigen nog steeds 10,5 miljoen euro. Het verschil kunnen wij gemakkelijk dekken uit de reserves. Het weerstandsvermogen gaat daarmee van factor 4 naar factor 3,75, wat nog steeds riant is.